FTP چیست و چطور کار می کند!؟ (آموزش کامل کار با اف تی پی)

اگر این سوال برای شما ایجاد شده که FTP چیست باید گفت که قرار است در این مقاله به بررسی کامل این موضوع بپردازیم و ببینیم این پروتکل حرفه ای و قدیمی چطور می تواند به ما کمک کند.

وقتی که از اینترنت و ویژگی هایی که در اختیار ما قرار می دهد استفاده می کنیم، بدیهی است که چیز های عجیب و غریب و اصطلاحات مختلف زیادی به گوش ما می خورد. البته این مورد به اینکه سطح استفاده از اینترنت در چه حد باشد هم بستگی دارد. در صورتی که تنها یک کاربر عادی باشید ممکن است هرگز به چیزی مانند پروتکل های اینترنتی برخورد نکنید. اما اگر کمی روی این موضوع ریز شوید و یا یک کسب و کار آنلاین داشته باشید، کم کم سر و کله چیز های عجیب و غریب که نیاز به آموزش بیشتری دارند پیدا می شوند. در صورتی که در زمینه طراحی سایت و مدیریت آن فعال باشید و یا یکی از علاقه مندان به دنیای اینترنت باشید، مطمئنا نام FTP به گوش شما خورده است. اگر این سوال که FTP چیست برای شما جذاب است باید گفت که قرار است یک پاسخ جامع به آن را با هم دنبال کنیم.

در این مقاله قرار است با هم به بررسی کامل اینکه FTP چیست بپردازیم، تاریخچه آن را بررسی کرده و ببینیم چطور می توانیم از آن استفاده کنیم. همینطور اگر شما یک سایت وردپرسی دارید، نقش کارکرد FTP در وردپرس و نکات مربوط به آن می تواند برای شما بسیار جذاب باشد. با ما همراه باشید…

FTP چیست؟

FTP یک پروتکل یا قرارداد (یک‌راه ساده) برای انتقال فایل و پوشه‌های مختلف در شبکه است که با آن می‌توان فایل‌ها را در یک رایانه به رایانه دیگر منتقل کرد. این پروتکل برای تبادل فایل بین حساب‌های مختلف یک رایانه و یا برای دسترسی آنلاین به بایگانی نرم‌افزارها در یک شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با استفاده از FTP به راحتی می‌توان فایل‌ها را بین هاست ها به اشتراک گذاشت.این پروتکل استاندارد بر پایه‌ی TCP/IP است و ارتباط از طریق پورت‌های 20  و 21 برقرار می‌شود. درواقع FTP مخفف کلمة File transfer protocol به معنای پروتکل انتقال فایل می‌باشد و کاربرد رایج این پروتکل هنگامی است که می‌خواهید یک فایل را از رایانه خود به هاست انتقال دهید و بالعکس می باشد. همینطور این پروتکل می تواند در زمان دانلود فایل ها نیز مورد استفاده قرار بگیرد. در FTP ما دو مفهوم اصلی داریم:

• سرویس دهنده: همان سروروی که فایل ها را ارسال می کند؛
• سرویس گیرنده: همان کلاینتی که فایل ها را از سرور دریافت می کند؛

پس در ادامه مقاله وقتی از این دو مفهوم استفاده کردیم به یاد داشته باشید که داستان از چه قرار است. در ادامه در مورد پیشینه و تاریخچه این پروتک صحبت می کنیم.

شکل گیری و تاریخچه FTP

در مورد FTP باید گفت که با یکی از قدیمی ترین پروتکل های اینترنتی سروکار داریم که تقریبا همسن خود اینترنت است. پروتکل، قراردادی درباره نحوه مبادله اطلاعات در شبکه‌ های کامپیوتری و مشخص ‌کنندة نوع عملیات برای ارسال و دریافت یک پیام است. در سال ۱۹۷۱ میلادی، این پروتکل جهت انتقال فایل‌ها بین شبکه ArpaNet که متشکل از شبکه‌ های دانشگاهی و نظامی بود، معرفی شد.

یکی از ویژگی های مهم برای انتقال فایل در این پروتکل امن بودن آن و سرعت بالای آن است که می تواند با مکانیزمی خارج از پروتکل رایج اینترنت یعنی TCP/IP فایل ها را به روشی امن در بستر وب جابجا کند. در بیشتر موارد، شما می‌ توانید با نام کاربری و رمز عبور به یک سرور FTP دسترسی پیدا کنید. که شبیه ورود به کامپیوتر شما است، با این تفاوت که به یک رایانه از راه دور دسترسی خواهید داشت. در ادامة مقاله به این شوال که FTP چیست ، نحوه کارکرد و مزایا و روش استفاده از FTP خواهیم پرداخت.

سرور FTP چیست و کی به آن نیاز خواهیم داشت!؟

یکی دیگر از مفاهیم مهمی که ممکن است با ان مواجه شده باشید، سرور های FTP هستند. یک سرور FTP در واقع سروروی است که می تواند فایل های خاصی را برای افراد نگه داشته و بنا به دسترسی هایی که دارند هر فایل را در اختیار کاربران قرار دهد. این ویژگی یکی از بهترین امکاناتی است که خیلی از سازمان ها ا اتنبر رای کسب و کار خود استفاده می کنند و می توان گفت تاثیر زیادی روی بهبود ارسال و دریافت فایل ها به صورت موثر دارد.

این سرور ها می توانند برای کاربرد های مختلف مورد استفاده قرار گیرند و حتی شما به صورت شخصی هم می توانید اقدام به راه اندازی یک FTP Server برای انتقال فایل های خود بکنید. برای این منظور تنها به یک فضای ذخیره سازی(ترجیحا ابری) نیاز دارید که در بستر اینترنت باشد و بتوانید برنامه FTP Server خود را روی آن راه اندازی کنید. در مورد انواع ارتباطات FTP نیز باید گفت که یک سرور FTP می تواند به دو صورت با کلاینت های خود ارتباط داشته باشد:

• نوع Active یا فعال: در روش فعال برای انتقال داده‌ها ارتباط بین سرویس ‌دهنده و سرویس ‌گیرنده از سمت سرویس ‌دهنده شروع می‌شود.
• نوع Passive یا غیر فعال: در این روش برای انتقال داده‌ ها ارتباط بین دو طرف از سمت سرویس گیرنده شروع می‌ شود.

عموم سرویس دهنده هایی که برای دانلود فایل استفاده می شوند از نوع غیر فعال هستند و تا کاربر برای دانلود فایلی به آنها درخواست ندهد، اتفاقی نمی افتد. اما بعضی از سرویس دهنده ها هم هستند که برای برنامه ها و کاربرد های خاص مورد استفاده قرار گرفته و در آنها خود سرور به صورت دوره ای فایل هایی را برای کاربران ارسال می کند.

FTP Client یا نسخه کلاینت FTP چیست ؟

سرویس ‌گیرنده FTP، یا همان نرم‌افزارهای لازم برای اتصال به FTP سرور ها به عنوان کلاینت های FTP شناخته می شوند. به عبارت ساده‌تر بخواهیم بگوییم یکی از روش‌های دسترسی به سرور FTP است. اکثر نرم‌افزارهای FTP یک پنجره با صفحه دوتایی ارائه می‌دهند که فایل‌های رایانه شما را در یک سمت و فایل‌های موجود در رایانه از راه دور (یا سرور) را در سمت دیگر نمایش می‌دهند:

 

بهترین کلاینت ‌های FTP چیست

نرم ‌افزارهای زیادی هستند که بدین منظور به وجود آمده‌اند. این برنامه ها می توانند طیف وسیعی از کاربرد ها را هم روی موبایل و هم روی رایانه ها و لپ تاپ هخا به کاربران ارائه دهند. مهمترین و بهترین مواردی که میتوان از این میان به آنها اشاره کرد از این قرارند:

• FileZilla: از محبوب‌ ترین و رایج‌ ترین نرم‌ افزار های موجود و رایگان است. این‌ برنامه یک کلاینت اوپن سورس و رایگان است که امکانات خوبی را روی سیستم عامل های مختلف مثل ویندوز مک و لینوکس و… ارائه می دهد.
• Cyberduck: این نوع کلاینت با نام ساده ترین کلاینت FTP شناخته می شود و در بین افراد مبتدی محبوبیت بالایی دارد. ویژگی اصلی این کلاینت این است که از پروتکل‌های مختلفی از جمله Amazon پشتیبانی می‌کند.
• FireFTP: یک نرم ‌افزار است که به مرورگر فایرفاکس متصل می‌شود و امکان استفاده از پروتکل‌های FTP را به‌طور کامل می‌دهد.
• Turbo FTP: یک اپلیکیشن برای مدیریت فضای FTP است که بر روی گوشی شما نصب می‌شود و می‌توانید اطلاعات را بین حافظه گوشی و فضای سرور جابجا نمایید.

تفاوت میان FTPS و FTP چیست

پروتکل FTP هر چند بسیار موثر و خوب عمل می کند، اما باید گفت در بعضی از موارد ممکن است با چالش های امنیتی مواجه شود. راه حلی که برای این منظور ارائه شد FTPS یا همان File Transfer Protocol Secure بود که می توانست این مشکلات امنیتی را برای FTP رفع کند. بدون ویژگی‌های امنیتی اضافی که در بالای FTP قرار دارند (که از سرویس‌گیرنده FTP یا سرور FTP حاصل می‌شوند)، در واقع باید گفت که FTP یک استاندارد ناامن محسوب می شود.

مکانیزم کاری FTPS استفاده از رمزگذاری است که با رمزگذاری کردن اطلاعاتی که FTP در شبکه جابجا می کند، مانع از لو رفتن این اطلاعات می شود. در واقع در پروتکل پایه FTP اگر شخصی کل ترافیک شبکه را مانیتور و کنترل کند، می تواند فایل هایی که شما در حال انتقال هستید را از روی آن برداشته و باز کند. اما FTPS از بروز این مشکلات جلوگیری می کند. بهتر است برای افزایش امنیت سایت خود حتما در هنگام استفاده از FTP این ویژگی امنیتی را هم فعال کنید.

مزایا و معایب FTP چیست

تا اینجا به صورت کامل در مورد اینکه FTP چیست و چه ویژگی هایی دارد صحبت کردیم، اکنون نوبت به این موضوع رسیده است که در مورد مزیت ها و معایب این پروتکل کار راه انداز هم صحبت کنیم و ببینم در صورت استفاده از آن چه ویژگی های خوب و چه معایب و چالش هایی در انتظار ما خواهد بود.

مزایای FTP چیست

• سرعت بالا: FTP می‌تواند فایل ‌ها را با سرعت بسیار بالایی منتقل کند. این امر آن را برای انتقال فایل ‌های حجیم مانند تصاویر، فیلم ‌ها و نرم ‌افزارها ایده ‌آل می‌کند.
• امکان انتقال فایل ‌های بزرگ: FTP می‌تواند فایل ‌های بزرگ را با موفقیت منتقل کند. این امر آن را برای انتقال فایل ‌های سیستم عامل، پایگاه داده و سایر فایل‌های حجیم ضروری می‌کند.
• امکان انتقال فایل‌ها بین سیستم ‌عامل ‌های مختلف: FTP می‌تواند فایل‌ ها را بین سیستم‌ عامل ‌های مختلف منتقل کند. این ویژگی FTP را برای انتقال فایل بین رایانه ‌های شخصی، سرور ها و دستگاه‌ های تلفن همراه ایده آل کرده است.
• امکان زمان ‌بندی انتقال فایل: در این پروتکل عملیات انتقال به صورت زمان ‌بندی شده هم می تواند انجام گیرد. این امر می‌تواند برای انتقال فایل‌ها در طول ساعات غیر اوج یا در زمانی که شبکه کم ‌ترافیک است مفید باشد.
• امکان از سرگیری انتقال فایل: FTP می‌تواند انتقال فایل‌ها را در صورت قطعی ارتباط از سر بگیرد. این موضوع می‌تواند برای جلوگیری از اتلاف داده در صورت قطعی برق یا شبکه مفید باشد.

معایب FTP چیست

• امنیت ضعیف: FTP به طور پیش‌فرض از رمزگذاری استفاده نمی‌کند. این امر می‌تواند منجر به سرقت اطلاعات حساس مانند نام‌های کاربری، گذرواژه‌ها و داده‌های مالی شود. هر چند FTPS که در مورد آن صحبت کردیم تا حدودی این مورد را پوشش می دهد.
• نیاز به تنظیمات پیچیده: هر چند که کار با FTP برای خیلی از افراد ساده است، اما در مواردی می‌تواند برای پیکربندی و استفاده پیچیده باشد و دردسر های زیادی هم دارد. در واقع این سرویس برای کاربران مبتدی کمی چالش‌ برانگیز است.
• عدم پشتیبانی از همه مرورگرها: FTP در همه مرورگرها پشتیبانی نمی‌شود. این امر می‌تواند استفاده از FTP را برای کاربرانی که از مرورگرهای وب برای انتقال فایل استفاده می‌کنند دشوار کند.

کاربرد FTP در وردپرس

اگر این سوال برای شما ایجاد شده است که وقتی پای وردپرس وسط باشد کاربرد FTP چیست و چطور کار می کند، در این قیسمت در مورد آن صحبت می کنیم. در مورد خود وردپرس در مقاله وردپرس چیست به صورت کامل صحبت کرده بودیم و دیدیم که چه ویژگی هایی دارد. FTP در وردپرس کاربرد های مختلفی دارد که اگر بخواهیم مهمترین این موارد را معرفی کنیم، داستان از این قرار خواهد بود:

• آپلود و دانلود فایل‌ ها: یکی از کاربرد های اصلی FTP در وردپرس، آپلود و دانلود فایل ‌ها است. با استفاده از FTP می‌توانید فایل‌های وردپرس خود مانند تصاویر، فایل‌های رسانه‌ای، افزونه‌ها و قالب‌ها را براحتی از کامپیوتر خود به هاست وردپرس خود منتقل کنید. همچنین می‌توانید فایل‌های موجود در هاست وردپرس خود را روی کامپیوتر خود دانلود کنید.
• نصب افزونه ‌ها و قالب ‌ها: برای نصب افزونه ‌ها و قالب ‌ها در وردپرس مخزن وردپرس ایده آل ترین حالت است. اما در بعضی موارد لازم است که آنها را از وب ‌سایت‌ های ارائه‌ دهنده افزونه و قالب دانلود کنید. سپس می ‌توانید با استفاده از FTP، فایل ‌های افزونه یا قالب را به پوشه wp-content/plugins یا wp-content/themes منتقل کنید. FTP می تواند در این روش نصب کمک خوبی برای شما باشد.
• پشتیبان ‌گیری از وردپرس: پشتیبان ‌گیری منظم از وردپرس یک کار ضروری است. با استفاده از FTP می‌توانید یک نسخه کامل از وردپرس خود را در کامپیوتر خود ذخیره کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل در وردپرس، بتوانید به راحتی سایت را بازیابی کنید.
• مدیریت فایل‌ های وردپرس: با استفاده از FTP می‌توانید به راحتی فایل ‌های وردپرس خود را مدیریت کنید. به عنوان مثال، می‌ توانید فایل ‌های آسیب ‌دیده را حذف کنید، فایل ‌های جدیدی اضافه کنید یا فایل‌ های موجود را ویرایش کنید.

 

روش استفاده از FTP در وردپرس

برای استفاده از FTP در وردپرس، ابتدا باید یک نرم‌افزار FTP Client مانند FileZilla یا Cyberduck را روی کامپیوتر خود نصب کنید. سپس، باید اطلاعات کاربری FTP خود را از شرکت هاستینگ خود دریافت کنید. این اطلاعات شامل نام کاربری، گذرواژه، آدرس IP سرور FTP و پورت FTP است. پس از دریافت اطلاعات کاربری FTP، می‌توانید نرم‌افزار FTP Client خود را باز کنید و اطلاعات کاربری خود را وارد کنید. سپس، می‌توانید به هاست وردپرس خود متصل شوید. پس از اتصال به هاست وردپرس، می‌توانید فایل‌های مورد نظر خود را آپلود، دانلود، نصب یا مدیریت کنید.

نکات مهم در کار با FTP در وردپرس

در اینجا چند نکته برای استفاده ایمن از FTP در وردپرس آورده شده است که می تواند برای شما بسیار مفید باشد:

• از رمزگذاری استفاده کنید: از یک پروتکل رمزگذاری مانند FTPS یا SFTP استفاده کنید تا از سرقت اطلاعات حساس جلوگیری برای شما جلوگیری کند.
• از نام کاربری و گذرواژه قوی استفاده کنید: از یک نام کاربری و گذرواژه قوی که ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نماد ها باشد استفاده کنید.
• دسترسی به سرور FTP خود را محدود کنید: تنها به کاربرانی که نیاز به دسترسی به سرور FTP شما دارند اجازه دسترسی دهید.
• از آنتی ویروس ها و ضدبدافزار استفاده کنید: احتمال حملات معکوسی از طریق FTP به سیستم شما وجود دارد بهتر است حتما از نرم افزار های امنیتی و آنتی ویروس ها در سیستمی که با FTP کار می کند استفاده کنید.

با پیروی از این نکات می‌توانید از اطلاعات خود و همینطور سیستم خودتان در هنگام استفاده از FTP محافظت کنید و تجربه خوبی را از این قابلیت کار راه انداز داشته باشید.

نتیجه گیری

بنا بر آنچه گفته شد، در استفاده از FTP کاربران به وسیله یک کلاینت FTP (نرم‌افزار) به سرورهای FTP متصل شده و از آن فایل‌ها را دانلود و آپلود می‌کنند. اف تی پی از پروتکل TCP برای ایجاد یک ارتباط مجازی به منظور کنترل اطلاعات و سپس ایجاد یک ارتباط TCP جداگانه برای انتقال داده یا اطلاعات استفاده می‌کند. استفاده از FTP برای کاربران معمولی ضروری نیست ولی برای کسی که قصد راه‌ اندازی یک وب‌ سایت را دارد، یک ابزار ضروری است! با توجه به آموزش‌های گفته‌ شده می‌ توانید براحتی FTP را راه‌ اندازی نمایید و از مزایای آن بهره‌ مند شوید.